Abstract expressionisme
Het abstract expressionisme is een beweging in de schilderkunst die tegen het einde van de jaren veertig ontstond in New York. Het is de eerste Amerikaanse avant-garde beweging die invloed heeft uitgeoefend op de Europese schilderkunst. Voorheen volgde de Amerikaanse kunst de ontwikkelingen in Europa. De gezaghebbende positie van Parijs werd door toedoen van de Tweede Wereldoorlog overgenomen door New York.
Water of the Flowery Mill
Gorky, Arshile
Buy posters at AllPosters.com
Het abstract expressionisme is aanvankelijk echter veel verschuldigd aan Europese kunstenaars. Vele gezaghebbende kunstenaars waaronder Chagall, Ernst, Mondraan, Josef Albers, Hans Hofmann, Arshile Gorky en Massson zijn door toedoen van de oorlog naar Amerika gevlucht. Het tot dan toe conservatief kunstklimaat is mede dankzij hun werk en ideeën tot bloei gekomen. De term abstract expressionisme werd voorheen gebruikt voor de vroege abstracte werken van Kandinsky aan wie deze stroming eveneens schatplichtig is. Robert Coates gebruikt de term voor het eerst voor enkele in New-York werkzame kunstenaars.
Blue Atmosphere
Frankenthaler, Helen
Buy posters at AllPosters.com
Vooral het surrealisme had een grote invloed op het abstract expressionisme. Hun waardering van het primitieve en het gebruik van technieken waarin het toeval een grote rol speelde, inspireerde de kunstenaars van het abstract expressionisme. Met de expressionisten deelden ze de overtuiging dat kunst hoort te handelen over emoties. Deze emoties komen bij de abstract expressionisten vooral tot uiting door de schilderwijze en vaak ook door het kleurgebruik. Eveneens was er sprake van invloed uit de psychologie, m.n. Freud en Jung. Jungs ideeën over het collectieve onbewust zijn stimuleerden hen tot het nastreven van een universele beeldtaal. De psychiater wakkerde hun interesse aan voor mythen. Net als de schilders van de romantiek waren de abstract expressionisten opzoek naar het sublieme.
Er zijn echter grote verschillen tussen het abstract expressionisme en de Europese schilderkunst. De Europeanen werkten traditie getrouw naar een eind resultaat toe. Voor het abstract expressionisme was het schilderen zelf het doel. In tegenstelling tot hun Europese collega’s beriepen ze zich zelden op allerlei intellectuele ideeën en werkten ze meestal op zeer groot formaat.
Er is binnen het abstract expressionisme geen sprake van een bepaalde stijl. De diversiteit is zeer groot. Het onstuimige werk van Pollock vormt een groot contrast met het ingetogen werk van Mark Rothko. Evenmin is al het werk abstract, m.n. de Kooning maakte figuratieve schilderijen. Het abstract expressionisme kan in action painting en in colourfield painting onderverdeeld worden. In Europa toont de art informel, het tachisme en de Cobra overeenkomsten met het abstract expressionisme.
Painting (1948)
Pollock, Jackson
Buy posters at AllPosters.com
Bekende kunstenaars die tot deze stroming gerekend worden zijn Jackson Pollock (1912-56), Willem de Kooning (1904-97), Arshile Gorky(1905-48), Mark Rothko (1903-70), Barnett Newman (1905-70), Robert Motherwell (1915-91), Helen Frankenthaler en Clyfford Still.
Action painting
De term action painting is door de kunstcriticus Harold Rosenberg in 1952 gelanceerd. Het is een beschrijvende term die verwijst naar de lichamelijke actie van het schilderen. Het schilderen zelf staat centraal. Gewoonlijk betreft het een vorm van schilderen die met zeer veel lichamelijke beweging gepaard gaat en resulteert in spontane en onstuimig vervaardigde schilderijen. De gevoelens die loskomen tijdens het schilderen staan centraal. Schilderen moet overigens ruim geïnterpreteerd worden in deze context. Sommige vertegenwoordigers werkten immers niet met een penseel, zoals Jackson Pollock met zijn ‘drip paintings’. Tot het abstract expressionisme worden Jackson Pollock (1912-1956), Willem de Kooning (1904-1997), Franz Kline (1910-1962), Marc Tobey (1890-1976)en Robert Motherwell (1915-1991) gerekend
Beside the sea No. 24, 1962
Motherwell, Robert
Buy this Art Print at AllPosters.com
Colourfield painting
De term colourfield painting verwijst naar de centrale rol van kleur en het gebruik van grote velden. De term heeft betrekking op schilderijen uit de jaren 50 en 60 waarin kleuren in monochrome vlakken werden aangebracht. Een groot verschil met de action painting is dat deze richting binnen het abstract expressionisme niet in de eerste instantie gekenmerkt wordt door een onstuimige schildertrend. Meestal is de penseelvoering meer overwogen dan bij de action painting en wordt de uitwerking van een wilde schilderwijze in toom gehouden door kleurgebruik. De emotionele waarde van kleur staat centraal. De schilderijen die tot de Colourfield painting gerekend worden nodigen meestal uit tot bezinning. Bekende kunstenaars zijn; Barnett newmann (1905-1970), Mark Rothko (1903- 1970) en Clyfford Still (1904-1970)
No. 2 (No. 7 and No. 20)
Rothko, Mark
Buy posters at AllPosters.com
|
