Gotische schilderkunst

De stilistische en thematische veelvoud van de gotische schilderkunst, nog afgezien van de regionale verschillen, verbied ons eigenlijk om van een voor het gehele kunstspectrum geldende 'gotische stijl' te spreken

In tegenstelling tot de gotische architectuur en beeldhouwkunst ontwikkelde zich de gotische schilderkunst in het begin vrij langzaam. 

Jesus on Way to Calvary
Martini, Simone
Buy posters at AllPosters.com

De primitieven (15de eeuw)

Van een tweedimensionale achtergrond maken figuren zich los door soepele, kunstzinnige modellering. De plastische vorm wordt scherp beëindigd met zware, donkere contouren, waarin overeenkomst merkbaar is met de loodranden van gebrandschilderde ramen. In sommige schilderijen is zelfs sprake van schaduw en reflectie. Een van de eerste schilderijen waar dit te zien is het schilderij "De maand oktober" uit Les Tres Riches heures du Duc de Berry (1413-1416).

Vooral in de prachtlievende Bourgondische Nederlanden streken groeit een volledig ander gestemde schilderkunst. Voor het eerst wordt hier in het noorden de ruimte in het vlak gevat. Aandachtige natuurwaarnemingen ligt aan de grondslag van elk schilderij dat, detail na detail, zorgvuldig wordt opgebouwd [2]. 

The Arnolfini Portrait
Van Eyck, Jan
Buy posters at AllPosters.com

Het gebruik van het licht als middel om lichamelijkheid te suggereren, omschreven we als een innovatie in de zienswijze. Maar de traditie van dit beschouwingmodel lag in de compositie van geschilderde motieven. In het Lam Gods van de gebroeders van Eyck zijn losse figuren en groepen in bepaalde secties van het schilderij ondergebracht; daarbij staan ze vaak niet in een naturalistische, maar ornamentele verhouding tot elkaar [5]