Kubisme
Le canigou 1921
Gris, Juan
Buy posters at AllPosters.com
Braque en Picasso ontwikkelden in 1907 een stijl die men
kubisme noemt. Picasso schilderde in 1907 ‘Les Demoiselles
d’Avignon’. Ondertussen was Braque de schilderijen
van Cézanne aan het bestuderen. Deze intensieve studie
monde uit in een serie kubistische landschappen die hij
in 1908 te L’Estaque schilderde. De belangrijkste
inspiratiebronnen van het kunstenaarsduo waren Cézanne
en de Afrikaanse sculpturen. Tussen 1909 en 1914 werkten
Braque en Picasso zo intensief samen dat sommige werken
van deze kunstenaars nauwelijks van elkaar zijn te onderscheiden.
Zij werden tot deze stijl geïnspireerd door de schilderijen
van Cézanne.
De naam van deze stroming is te herleiden tot Louis Vauxcelles,
die n.a.v. een tentoonstelling in de Kahnweiler Gallery
te Parijs een negatieve recensie schreef. Hij omschreef
in 1909 enkele schilderijen van Braque en Picasso als ‘bizarreries
cubiques’.
Violin and Guitar, 1913
Picasso,
Pablo
Buy
posters at AllPosters.com
Het kubisme wordt gewoonlijk ingedeeld in drie fasen. De
eerste fase duurde tot ca. 1909 en is de geometrische fase
genoemd. Het schilderij is opgebouwd uit grote vlakken die
het beeld ordenen. In deze periode zijn veel landschappen
geschilderde waarin vlakken boomstronken, bladeren, huizen
en andere landschappelijke elementen van elkaar onderscheiden.
De kleuren waren gewoonlijk rustig. Oker en groen, in verscheidene
tonen, zijn vaak de belangrijkste kleuren.
Hierop volgde de analytische fase die duurde tot ca. 1912.
Het hele beeld is in deze fase opgebouwd m.b.v. kleine vlakken
die de achtergrond en de voorgrond in elkaar verweven. De
kunst uit deze fase neigt naar abstractie, alhoewel er in
het kubisme nooit sprake is van pure abstractie. Verschillende
gezichtshoeken worden samengevoegd in een beeld. Hun schilderijen
uit die tijd waren gewoonlijk in monochrome kleuren geschilderd,
waarbij grijs, bruin en oker domineerden.. Het betrof hoofdzakelijk
alledaagse voorwerpen en onderwerpen.
Le Petit Eclaireur
Braque
Buy
this Art Print at AllPosters.com
De laatste fase, de synthetische fase, begon tussen 1911
en 1912. Het onderwerp was makkelijker te herkennen in deze
fase. De structuur van de verbeelde voorwerpen werd vaak
weergegeven en de kleurvariaties waren rijker. De imitatie
van structuren leidde tot de collage met toegevoegde materialen
als hout- en marmerfineer. Ruimtelijke illusie kwam hoofdzakelijk
tot stand door overlapping, andere wijzen om ruimtelijkheid
te suggereren werden geweerd. Zand werd soms toegevoegd
aan de verf om de dieptewerking, door overlapping bereikt,
te versterken. De collages hadden geïnspireerd tot
dergelijke beelden. De schilderijen deden dan ook sterk
aan collages denken. Juan Gris voegt zich bij Braque en
Picasso aan en had eveneens invloed op de ontwikkeling van
deze fase. Men werkte in deze tijd vaak naar het beeldend
geheugen i.p.v. de werkelijkheid.
Na 1910 was het kubisme erg bekend en werden er veel kunstenaars
en stromingen er door geïnspireerd. Nog voor 1912 had
de vormentaal van het kubisme onmiskenbaar internationale
invloed. Het beïnvloede vele andere stromingen en stijlen,
en het was zelfs het vertrekpunt voor verschillende nieuwe
stijlen en stromingen, zoals het constructivisme en de Stijl.
Het enkelvoudige gezichtspunt was gedurende eeuwen het uitgangspunt
binnen de tweedimensionale kunst. Dankzij het kubisme, dat
radicaal met deze traditie brak, staat men tot de dag van
vandaag open voor andere invalshoeken.
|