De stijl (1917-1931)

De Stijl is een groepering die bestaat uit beeldende kunstenaars, architecten, ontwerpers en schrijvers. De Stijl ontstond rond 1917 in Nederland. Theo van Doesburg ( 1884-1931), Piet Mondriaan (1872-1944) en Jacobus Johannes Pieter Oud (1890-1963) hebben de groep opgericht in Amsterdam.Theo van Doesburg speelde daarin een centrale rol. Tot de eerste leden behoorden eveneens Bart van der Leck ( 1876-1958), Georges Vantongerloo ( 1886-1965) en Robert van het Hoff (1887-1979). Mondriaan sprak van neoplacicisme. Van der Leck, Vantongerloo, Van Doesburg en Mondriaan hadden eerder samengewerkt, in een abstracte stijl die veel overeenkomsten vertoont met De Stijl. Rietveld voegde zich later bij de beweging.

Composition (Blanc-blue)
Mondriaan, Piet
Buy this Art Print at AllPosters.com

Theo van Doesburg en Piet Mondriaan waren de theoretici van de groep. Hun ideeën werden verspreidt via het tijdschrift De Stijl. De Stijl stond voor absolute abstractie en een vergaande versobering van het beeldende vocabulaire tot elementaire middelen. Uiteindelijk werkten zij enkel met primaire kleuren (rood, geel en blauw), wit, zwart, grijs en horizontale- en verticale-lijnen. Hun doel was een universele beeldtaal te creëren die gebaseerd was op de wetten die het universum beheersen. Het universele karakter zou regionale en nationale verschillen opheffen. Ze dachten op deze wijze bij te dragen aan de wereldvrede. Ze waren dus van mening dat kunst de maatschappij kon veranderen.

Cafe De Unie, 1925
Oud, J.J.P.
Buy this Art Print at AllPosters.com

De Stijl is geïnspireerd door het kubisme. Ze vonden hun eigen minimalistische beeldtaal en de abstractie een logische consequentie van het kubisme. Rond 1920/21 hadden enkele leden de beweging verlaten, o.a. Vantongerloo, Severini, Van der Leck, Van ’t Hoff en Oud. Tegelijkertijd sloten zich leden uit heel Europa aan waaronder El Lissitsky en Jean Arp. Rond 1924 kreeg van Doesburg belangstelling voor de diagonale lijn. Deze werken waarin de diagonale lijn een grote rol speelt noemde hij elementarisme. Dit leidde tot een conflict met Mondriaan. Laatstgenoemde stapte hierdoor uit de beweging. De dood van Van Doesburg in 1931 en de opkomst van het fascisme droegen bij aan het einde van De Stijl. Hun ideeën omtrent de maakbaarheid van de samenleving bleken immers niet reëel. Hun invloed in de loop van de kunstgeschiedenis bleef echter van groot belang